admin Als aandachtige lezers is u misschien opgevallen dat de verkeerde foto stond bij de vorige column. Het was een foto van
knopkruid. Mijn fout, nederige excuses. De foto’s staan nu goed; Knopkruid (Galinsoga) – het smildeger of smilder roet – is
lid van de composietenfamilie.
Waarschijnlijk gaat het om de harige soort (quadriradiata), die het meest voorkomt in onze streken. Te herkennen aan lange haren op de onderste bladeren. Er is – net als bij de mensen – ook een onbehaarde, kale variant. Deze plant komt oorspronkelijk uit Zuid- en Midden-Amerika. Het is dus geen plant die al sinds eeuwen en jaar en dag voorkomt in de Smildes maar pas sinds het midden van de 19de eeuw, waarschijnlijk laat in die eeuw. Dat is niet zo vreemd als je eenmaal bedenkt dat er tegenwoordig ook een groot deel van de Smildegers elders zijn oorsprong
heeft. Knopkruid heeft zich vanuit botanische tuinen verspreid. Volgens Duitse bronnen is knopkruid in 1800 uit de Parijse Jardin des Plantes ontsnapt. De Duitsers noemen het nu – uit wraakzucht? – Fransozenkraut. In 1890 werd er door de
politie in Braunschwieg verwijdering van de plant verordonneerd.
Vandaag de dag wordt van deze plant gezegd dat ‘het beschouwd kan worden als een invasieve soort, maar thans onderdeel is van onze eigen Flora’. Ach, kijk, het kost even wat jaren, maar uiteindelijk wordt het vreemde geïncludeerd! Knopkruid is een pionierssoort die het goed doet op omgewoelde grond. Dit kruid wordt door velen, zeker akkerbouwers en moestuiniers beschouwd als onkruid.
Wat we hier te lande ‘onkruid’ noemen is uitstekend eetbaar en gezond. Knopkruid is van origine een groente/keukenkruid in Zuid-Amerika (van Colombia tot Peru). In Afrika – waar het ook is aanbeland in het bijzonder in Tanzania – wordt het als groente geoogst terwijl men het wiedt tussen koffie en maïs. Laten we net als de Afrikaners van de nood een deugd te maken: wied het, eet het! Knopkruid is overigens vernoemd naar Don Mariano Martinez de Galinsoga (1766–1797), directeur van de botanische tuin te Madrid. Zo is er dus een link tussen de Smildes en Madrid: wie had dat ooit kunnen denken? Is het een idee om en standbeeld op te richten ter ere van deze directeur? Het gaat wel om de smildeger roet.
Quadriradiata betekent overigens ‘met vier stralen’. Voor de liefhebber is een recept beschikbaar: stuur een mailtje naar duurzaambovensmilde@gmail.com en u ontvangt het.
