Wat groeit er langs de vaart?

De steenanjer (Dianthus deltoides) is kenmerkend voor de plantengemeenschap van schapengras en tijm die voorkomt op droge graslanden en zandgrond. Een hele mond vol dus, zeker voor zo’n klein plantje. De plant komt van nature voor in Eurazië, waar Nederland niet onder valt.

De steenanjer wordt geplant in siertuinen, meestal als rotsplantje. Vandaaruit is de steenanjer verwilderd in Nederland. De steenanjer, die vaak als verkleinwoord geschreven wordt (dus steenanjertje, waarom weet ik ook niet zeker, maar wellicht omdat het een kleine anjersoort is) stond tot 2017 op de Rode lijst van soorten die dreigden te verdwijnen. Heden ten dage niet meer. Ik meende dat er alleen plantjes bijkomen op die Rode lijst, maar dat valt dus mee: er gaat er ook weleens één af. Nu moet ik wel constateren – heel verwarrend – dat een andere site nog steeds vermeldt dat de steenanjer  op de Rode lijst staat. In de Groningse streek Westerwolde -grenzend aan Duitsland – en op enkele plaatsen in de binnenduinen komen de planten ook voor. In de Flora Batava, deel 8, maken Jan Kops en Herman Christiaan van Hall (1844) al melding dat ze steenanjers aantroffen in Ter Apel en Wedde. Dianthus is afgeleid van het Griekse Dios (Jupiter) en anthos (bloem). De anjer was om haar schoonheid natuurlijk aan – wie anders? – Jupiter gewijd. Waarschijnlijk heeft de Griekse plantendeskundige Theophrastus (371-287 voor Christus) de plant deze naam gegeven. Deltoides betekent deltavormig of driehoekig vanwege de vorm van het bloemblad. Omdat er over steenanjertjes verder niet veel te melden is nog enige wetenswaardigheden over de filosoof Theophrastus, leerling van de illustere Aristoteles. Theophrastus geldt als een van de eerste botanici. Volledig bewaard zijn twee waardevolle werken die hij schreef: één over plantkunde en een bundel met de titel “Charakteres” (“Karaktertypen”). In die laatste bundel definieert hij kort Kruiperigheid, Boersheid, IJdelheid, Vrekkigheid en vele andere karaktertrekken en illustreert deze met voorbeelden. Ik had weinig moeite om bij ‘IJdelheid’ een gezicht en naam te vinden uit onze tijd. Ik maak een mentale aantekening het werk eens in te zien om te kijken of er ook positieve types genoemd worden door Theophrastus zoals daar zijn Vrijgevigheid, Optimisme, Wijsheid en natuurlijk Rentmeesterschap etc.

Aanbevolen artikelen